Umur Özer

Orta Doğu’da yükselen her silah sesi, yalnızca güvenlik mimarisine değil; aynı zamanda bölgenin enerji damarlarına da yöneltilmiş bir tehdidi temsil etmektedir. İsrail ile İran arasında uzun yıllardır devam eden ideolojik ve askeri çekişme, son dönemde açık çatışma ihtimaline her zamankinden daha fazla yaklaşmış görünmektedir.

1979’daki İran Devrimi’nden bu yana Ortadoğu’nun en sert fay hatlarından biri, kuşkusuz, İsrail ile İran arasındaki derin ve ideolojik temelli karşıtlıktır. Bu iki aktör arasında geçen on yıllar boyunca sıcak bir savaş yaşanmamış olsa da, vekalet savaşları, istihbarat operasyonları, siber saldırılar ve suikastlar üzerinden süregelen kesintisiz bir çatışma hali söz konusudur.

Lozan Antlaşması (24 Temmuz 1923), Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası hukuk nezdinde tanınmasını sağlayan ve Osmanlı'nın Sevr ile parçalanma sürecine son veren kurucu bir diplomatik belgedir. Ancak bu antlaşma yalnızca bir dış siyaset zaferi değil, aynı zamanda yeni ulus-devlet modelinin ideolojik ve hukuki temelidir.

PKK'nın 12 Mayıs 2025 tarihli, silahlı mücadelesini sonlandırma ve örgütsel yapısını feshetme beyanı, Türkiye siyasi tarihinde alışılmadık bir dönüm noktasını işaret etmektedir.

Ekim Devrimi’ne ve Sovyetler Birliği'nin kuruluşuna giden sürecin dinamikleri, 20. yüzyıl başındaki Rusya'nın sosyal, ekonomik ve siyasal yapılarında yaşanan dönüşümlerle yakinen ilişkilidir. Evvela 1905 Devrimi, işçi sınıfının ve köylülerin kitlesel hoşnutsuzluğunu ilk kez siyasal talepler dizisiyle ifade ettiği bir kırılma noktası olarak öne çıkmış; ancak mezkur girişim, Çarlık rejiminin kısıtlı tavizleri ve yoğun baskı politikaları sonucunda bastırılmıştır.

1940 yazı, Fransa’nın modern tarihinde yalnızca askeri bir yenilgiyle değil; aynı zamanda derin bir siyasal, toplumsal ve moral çöküşle...