Umur Özer

Fransız Devrimi, modern siyasal düşüncenin hem en büyük ideali hem de en derin trajedisidir. Bu trajedinin merkezinde yer alan Maximilien Robespierre ise, devrimi rejim değişiminin ötesinde, insan doğasının ve toplumsal ahlakın köklü dönüşümü olarak kavrayan az sayıda figürden biridir.

Fransız Devrimi, en az 500 yıllık ekonomik ve toplumsal bir gelişimin ürünüdür. Her ne kadar İngiliz ve Amerikan devrimleri daha önce gerçekleşmişlerse de Orta Çağ karanlığını zorlayan insan düşüncesinin yarattığı sosyal ve siyasal anlayışın hızla yayılan bir ideoloji hüviyetine bürünebilmesi Fransız İhtilali sonrasında mümkün olabilmiştir.

Mevzubahis birliğin mimarı olduğuna dair kimsenin şüphe duymaması gereken isim ise Prusya Başbakanı Otto von Bismarck'tan başkası değildir.

Jön Türk adı, kendilerinden evvel ki muhalif Yeni Osmanlılar hareketi gibi Batı'nın onlara yakıştırdığı, genç asker ve sivil aydınların muhalefetini tanımlayan genel bir kavramdır. İçlerinde Türklerin yanında pek çok Arnavut, Arap, Yahudi, Ermeni ve Rum muhalif de bulunmaktadır. Harbiye ve mülkiye dahil tüm yüksek okullarda rastlanan bir durum olmak ile birlikte askeri tıbbiye muhalefetin en yoğun olduğu mektep hüviyetindedir.

Kavalı Mehmet Ali Paşa, okuma yazmayı dahi 40 yaşından sonra öğrenmiştir. Ancak cesareti ve kıvrak zekasıyla bu eksikliklerinin üstesinden gelmeyi başarmış ve kendisini iktidar sahibi yapacak fırsatları çok doğru bir şekilde değerlendirmiştir

Yeniçeri Ocağı'nın zaptı bozulup da hemen hemen bütün İstanbul esnafı ve baldırı çıplak haşaratın mezkur çatının altında toplanmasıyla beraber şehrin asayiş ve inzibatından mesul yeniçeriler türlü rezalet, şenaat ve dahi şekavetle Asitane'nin tabiri caizse altını üstüne getirmişlerdir.