Umur Özer

21.yüzyılın siyasal manzarası, bir yandan küreselleşmenin yarattığı kırılmalarla sarsılırken diğer yandan “halkın sesi”ni temsil ettiğini iddia eden yeni lider tiplerinin yükselişine sahne olmuştur. Bu liderler, geleneksel popülizmin sınırlarını aşarak politik meşruiyeti ilahi bir temele oturtma eğilimi göstermektedir. Artık popülizm, seküler bir halk söyleminden ibaret değildir; kutsalın diliyle yoğrulmuş yeni bir ideolojik biçim olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fransız Devrimi, en az 500 yıllık ekonomik ve toplumsal bir gelişimin ürünüdür. Her ne kadar İngiliz ve Amerikan devrimleri daha önce gerçekleşmişlerse de Orta Çağ karanlığını zorlayan insan düşüncesinin yarattığı sosyal ve siyasal anlayışın hızla yayılan bir ideoloji hüviyetine bürünebilmesi Fransız İhtilali sonrasında mümkün olabilmiştir.

Jön Türk adı, kendilerinden evvel ki muhalif Yeni Osmanlılar hareketi gibi Batı'nın onlara yakıştırdığı, genç asker ve sivil aydınların muhalefetini tanımlayan genel bir kavramdır. İçlerinde Türklerin yanında pek çok Arnavut, Arap, Yahudi, Ermeni ve Rum muhalif de bulunmaktadır. Harbiye ve mülkiye dahil tüm yüksek okullarda rastlanan bir durum olmak ile birlikte askeri tıbbiye muhalefetin en yoğun olduğu mektep hüviyetindedir.

3 Kasım 1839'da Mustafa Reşid Paşa tarafından okunan Tanzimat Fermanı, önünde okunduğu Gülhane Kasrı'ndan esinlenilerek Gülhane Hatt-ı Hümayunu olarak da isimlendirilir. Yukarıda da bahsini geçirdiğimiz üzere ilanı esnasında iç ve dış protokolün eksiksiz bir biçimde yer aldığı fermanı Enver Ziya Karal, kapsadığı düşünceler açısından beş bölüme ayırarak incelemiştir.